พงศาวดารมอญพม่า เรื่อง ราชาธิราช (ฉ.แก้ไข-ปรับปรุง) เป็นบันทึกเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์ของชนชาติมอญได้นำเหตุการณ์สำคัญๆ ที่อยู่ในรัชสมัยของ พระเจ้าฟ้ารั่ว (พ.ศ.๑๘๓๐-๑๘๓๙) หรือมะกะโท นับเป็นปฐมกษัตริย์มอญที่มาจากชนชั้นสามัญมาสู่ชนชั้นกษัตริย์โดยยึดหลักความเชื่อเรื่องบุญญาธิการ พระเจ้าราชาธิราช (พ.ศ.๑๙๒๘-๑๙๖๖) เน้นการทำศึกสงครามกับอาณาจักรพุกาม เกิดสงครามที่ยาวนานและรู้จักในชื่อ "สงสรามสี่สิบปี" สมัยพระเจ้าธรรมเจดีย์ (พ.ศ.๒๐๑๕-๒๐๓๕) พระมหาธรรมปิฎกธรมาจากชนชั้นสามัญสู่กษัตริย์ เช่นเดียวกับพระเจ้าฟ้ารั่ว สมัยนี้กรุงหงสาวดีมีความเจริญรุ่งเรืองในทุกด้าน โดยเฉพาะด้านศาสนาจนมาแพร่กระจายไปทั่วประเทศ ราชาธิราช เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพงศาวดารมอญ เริ่มตั้งแต่การสร้างเมืองเมาะตะมะในสมัยพระเจ้าฟ้ารั่วสืบไปจนถึงพระเจ้าราชาธิราช กษัตริย์พระองค์ที่ ๙ เนื้อเรื่องส่วนใหญ่เกียวพันเรื่องการทำศึกสงครามอันยาวนานระหว่างทวิประเทศคือ มอญและพม่า ที่ต้องอาศัยชั้นเชิงทางกลยุทธ์และสติปัญญาเป็นกำลังในยุทธภูมิ แสดงถึงแสนยานุภาพของกษัตริย์ผู้ครองเมืองรามัญซึ่งมีพระนามว่า "พระเจ้าราชาธิราช"
|